Op 20 maart vierde de wereld de Internationale Dag van het Geluk. De Verenigde Naties benoemden in 2011 geluk als een fundamenteel menselijk doel. Omdat vooruitgang meer is dan enkel een betere economie. Geluk is niet lichtzinnig, noch een luxe. Het is een diepgeworteld verlangen dat wordt gedeeld door ieder mens. Het zou voor iedereen beschikbaar moeten zijn.

Ik denk aan al die vluchtelingen, de zogenaamde gelukzoekers. Soms neergezet als slachtoffers die onze hulp komen vragen. Door anderen dan weer gebrandmerkt als profiteurs, de calculerende gelukzoekers die, met een kaart van Europa in de hand, om een uitkering komen vragen. Ze hebben alleszins één gemeenschappelijk doel: ze gaan op zoek naar een beter leven, een beetje ‘geluk’.
Wat we vergeten is dat vluchtelingen niet alleen iets komen halen. Niet zelden komen ze ook iets brengen. Zoals Albert Einstein, de Syrische vader van Steve Jobs, Marlène Dietrich. Ook zij verlieten huis en haard vanwege een oorlog of conflict. En ze groeiden uit tot grootheden van het land dat hen ontving. Of, als je de lat iets minder hoog legt, brengen ze verzorgende handen aan het bed, schoongeveegde stoepen, witgeverfde muren. Gelukzoekers? Of eerder gelukbrengers?

Ik kan me voorstellen dat velen de komst van vluchtelingen vrezen. Het is de macht van de grote getallen: als je de hele dag hoort 'tienduizenden vluchtelingen’ hier en 'miljoenen vluchtelingen' daar, dehumaniseert het onderwerp vanzelf. Je hebt niet meer in de gaten dat het individuen zijn. En dan is het ook moeilijker je voor te stellen dat die individuen talenten, ambities, ideeën en werklust meebrengen. En bovenal: de moed om naar hier te komen.

Asielprocedures zijn erop ingericht om te voorkomen dat wij daar ooit iets van zien. In het slechtste geval worden mensen weggestuurd, in het beste geval worden ze verstopt in een asielzoekerscentrum en duurt het maanden of jaren voor ze kunnen werken of studeren -als dat er al van komt-. Een soort omgekeerde braindrain: het ontvluchte land raakt al zijn menselijk kapitaal kwijt en het ontvangende land doet er alles aan daar zo min mogelijk van te profiteren.

Misschien moeten we de vluchtelingen toch eens anders bekijken. Niet alleen als slachtoffers of goudzoekers, maar ook als gelukbrengers.

Carien Neven
Secretaris beweging.net Limburg