De verplichte gemeenschapsdienst voor langdurig werklozen vindt almaar meer bijstand. In ruil voor hun uitkering zullen ze de gemeenschap een dienst moeten verlenen, zelfs al hebben ze al jarenlang bijgedragen aan de sociale zekerheid. Concreet gaat het om het onderhoud van straten en pleinen, hulp in rusthuizen, e.d. Taken in de samenleving en de zorgsector waar nu te weinig ruimte en middelen voor zijn.
Dat we vrijwilligerswerk doen, kan alleen maar toegejuicht worden. De samenleving wordt er zoveel warmer en rijker door. Velen voelen zich ook geroepen om de gemeenschap die hen zoveel geeft iets terug te geven. Wat is een schoolgemeenschap zonder ouders die (school)gemeenschapsdienst leveren bij het jaarlijks school- of mosselfeest, of het speelplaatstoezicht. Gelukkig is dit geen verplichting.
Werkloosheid wordt jammer genoeg gezien als 'eigen schuld'. Het jobtekort en de economische realiteit worden te makkelijk vergeten. Men houdt het publiek voor dat werkloosheid een individueel probleem is van werkonwilligen. En bij een schuldmodel hoort natuurlijk een sanctie of een verplichting.
Langdurige werkloosheid is vooral een probleem van ouderen, laaggeschoolden en allochtonen. Draaideurwerklozen zijn ze, hollend van het ene tijdelijk contract naar het andere. Eerst worden ze langdurig afgewezen voor jobs om nadien verplicht –en vaak hetzelfde- werk te verrichten in ruil voor hun uitkering. Kortom, een neerwaartse spiraal van minder jobs, hogere werkloosheid voor kansarme werklozen, meer verplichte gemeenschapsdienst, enz.
Dreigementen en sancties hebben misschien een positieve invloed op de echt werkonwilligen. Maar kwetsbare mensen die niet kunnen of mogen werken, verdienen geen 'slechte' jobs in verplichte gemeenschapsdienst. Jobs die bovendien een belangrijk deel van 'hun' laaggeschoolde arbeid dreigen te verdringen.
Zo dreigt verplichte gemeenschapsdienst een sluitstuk te worden voor de onderkant van de arbeidsmarkt en de vele bijkomende noden en zorgen van de samenleving.
Iedereen krijgt ooit steun van de gemeenschap, soms het veelvoud van een werkloosheidsuitkering. Zoals onze studenten die jaarlijks meer dan 10.000 euro kosten, of politici met hun uittredingsvergoedingen. Hun vragen we geen verplichte gemeenschapsdienst. Misschien komt dat nog.
Carien Neven
secretaris beweging.net Limburg
