Burgerparticipatie, van inspraak tot cocreatie
Van deeltuinen tot dorpsraden, burgerinitiatieven zijn stevig in opmars. Burgers engageren zich - vaak tijdelijk - voor noden en oplossingen in hun nabije leefwereld en passend binnen hun levensfase. Ze willen mee vorm geven aan verandering door zelf in actie te komen en/ of mee te denken met het beleid. De huidige maatschappelijke uitdagingen zijn legio, het politiek wantrouwen is groot.
Burgerinitiatieven ontwikkelen zich vaak naast middenveld en overheid. Burgers verenigen zich vanuit noden en wensen waarop middenveld, overheid en markt onvoldoende inspelen. De lokale democratie wordt uitgedaagd tot echte connectie met burgers en antwoorden op maat. Nieuwe vormen van inspraak dringen zich op.
We gaan samen op zoek naar de rol die het middenveld kan opnemen in het ondersteunen en versterken van burgerinitiatieven. Op welke manier kunnen middenveld en burgerinitiatieven zich tot elkaar verhouden? Hoe kunnen democratische processen versterkt worden door werkelijke burgerinspraak?
Hoe kunnen burgers, burgerinitiatieven, organisaties (middenveld) en lokale besturen via inspraak en/of cocreatie slim verbinden en elkaar versterken om samen meer impact te hebben? We delen deze vragen over de grenzen heen binnen de Euregio Maas-Rijn en leren van elkaars visie en aanpak.
In navolging van het project ‘Vrijwilligerswerk Future Proof’ hebben we opnieuw een Interreg Euregio Maas-Rijn People To People project ingediend. Deze keer stellen we burgerparticipatie, van inspraak tot cocreatie, centraal. We kijken opnieuw over de land- en regiogrenzen heen, deze keer met praktijkbezoeken en ter afsluiting opnieuw een gezamenlijk event.
De burgersamenleving is in verandering. Kortere engagementen, dichtbij de leefwereld van burgers, in de fysieke nabijheid primeren. De verbondenheid met traditionele middenveldorganisaties daalt. De stem van de burger wordt daardoor mogelijk minder gecapteerd door maatschappelijke organisaties. Zeker in stedelijke contexten ontwikkelen burgerinitiatieven zich meer en meer rond specifieke uitdagingen in de samenleving. In landelijke contexten varieert verbondenheid. Hoe kunnen burgers elkaar beter vinden en samen inzetten op opportuniteiten? Hoe kunnen burgers lokaal impact hebben op gedeelde ruimte, op gemeenschappelijke maatschappelijke uitdagingen, op het lokale beleid. Hoe kunnen middenveldorganisaties samenwerken met burgerinitiatieven zonder dat deze communities het eigenaarschap verliezen? Hoe kunnen overheden en middenveldorganisaties burgers inspireren en tegelijkertijd vraag gestuurd werken.
In dit People To People project organiseren we ontmoeting en uitwisseling van expertise en ervaringen tussen organisaties, verenigingen, burger(initiatieven) en lokale besturen over de grenzen heen. De ‘scope’ van het project is burgerparticipatie – van inspraak tot cocreatie -, de impact hiervan op maatschappelijke uitdagingen, beleid, … en de rol van het middenveld hierin. Het maatschappelijk middenveld (non-profitorganisaties, socio-culturele organisaties) probeert voeling te hebben met wat leeft, detecteert noden en vertaalt dit in concrete acties, initiatieven en beleidsaanbevelingen in functie van de levenskwaliteit van burgers.
Overzicht van het project
In elke deelregio waar een projectpartner actief is, plannen we een bezoek met een beperkte groep professionals en spilvrijwilligers aan praktijken gecombineerd met interviews met de organisatoren. Doel is een diepgaande kennismaking met praktijken, aanpak, expertise, … De meerwaarde van deze praktijkbezoeken is het onderzoeken van de ‘learned lessons’ van verschillende methodieken - van inspraak tot collectieven en cocreatie; van bottom-up tot geïnitieerde initiatieven vanuit maatschappelijke opdrachten - en vanuit diverse invalshoeken - burgers, maatschappelijke organisaties, overheden, …
Overzicht van de activiteiten (in omgekeerde chronologische volgorde)
Aftermovie en publicatie
Een on- en offline publicatie omvat een bundeling van indrukken, interviews, inspiratie, leerlessen uit de praktijkbezoeken en uit het event. Hieronder vindt u alvast de aftermovie van het event. Er volgt later ook nog een publicatie over de crossovers in het project. Hiermee vergroten we de impact van de leerlessen rond burgerparticipatie.
Deze publicatie bevat visies, dynamieken, uitdagingen en kansen voor burgerparticipatie. Burgerinitiatieven, middenveldorganisaties, onderwijs en overheden brachten we dichter bij elkaar om in de toekomst samen meer impact te realiseren rond maatschappelijke uitdagingen.
Laat je inspireren door de indrukken, interviews, leerlessen uit de praktijkbezoeken en het event. Wie graag een papieren versie van de krant ontvangt, kan een adres en het aantal exemplaren mailen naar .
11.09.2023: event BE Limburg
Connected Communities, samen naar meer impact - Burgerparticipatie, van inspraak tot cocreatie
Maandag 11 september, 17u – 21u, Landcommanderij Alden Biesen (Bilzen).
Programma
16.30u. Ontvangst
17.00u Intro
17.15u Keynote door Prof. dr. Eric Lancksweerdt, hoofddocent UHasselt & UGent, auteur van ‘Sterk burgerschap’.
17.45u Panelgesprek met stemmen uit burgerinitiatieven, middenveld en lokale overheid uit de verschillende regio’s (Belgisch Limburg, Nederlands Limburg & Oost-België): Thomas Uten (adviseur Onderzoek & Ontwikkeling beweging.net, bestuurder Commons Lab), Hans Stevens (dorpsraad Kermt), François Mostard (wijkcoördinator Sittard, Spil In De Wijk), Peter Nies (schepen van o.a. burgerparticipatie, dorpsontwikkeling en buurtwerking, jeugd, lokale economie, leefmilieu, digitalisering, Kinrooi), Susan Rijk (adviseur Burgerkracht Limburg), ... - Moderator: Maryam Jamshid.
18.30u Broodjesmaaltijd
19.15u Dialoogtafels
21.00u Netwerkbar
Foto's (selectie)
Bekijk alle foto's via deze link!
Visual die ontstond tijdens dit event (klik op de afbeelding voor een grotere versie)
31.08.2023: praktijkbezoek BE Oost-België
Bezoek aan Oost-België. In de voormiddag bezoek aan het parlement van de Duitstalige gemeenschap met o.a. uitleg over de befaamde burgerraad: Bürgerdialog (Eupen). Namiddag een bezoek aan Eynatten voor de geschiedenis en dagelijkse werking van het 'dorpshuis'.
Foto's
22.06.2023: praktijkbezoek NL Limburg (2)
Spil in de wijk, netwerkconferentie (Spil in de wijk)
Eén onderdeel van het projectprogramma is een netwerkconferentie op 22 juni in Kerkrade (NL), georganiseerd door Spil in de Wijk, een collectief dat inzet op het versterken van professionals via expertisedelen en uitwisseling. Het topic voor deze editie is domeinoverschrijdende samenwerking op wijkniveau met heel wat workshops en inspirerende sessies vanuit de praktijk. We laten ons inspireren én vormen zelf onderdeel van het programma.
Arktos, Groep Intro en beweging.net delen voorbeelden over samenwerking op lokaal niveau en gaan in interactie met deelnemers van de workshop.
Foto's
13.06.2023: praktijkbezoek NL Limburg (1)
Internationale bijeenkomst dorpsontwikkeling in Stevensweert "We bouwen samen, het dorp bepaalt." (VKKL)
Het rustige grensdorpje Stevensweert (NL) vormde het decor voor een internationale bijeenkomst met de uitdaging ‘dorpsontwikkeling’ op de agenda. Verdwijnende voorzieningen en diensten in dorpscentra, bereikbaarheid en mobiliteit, het veranderende verenigingsleven en vrijwilligerswerk, de lokale energietransitie, vraag en aanbod op de woonmarkt, … zijn gedeelde zorgen. Samen met organisaties en burgerinitiatieven uit Nederlands, Limburg, Duitsland, Oostenrijk, België gaan we in gesprek over uitdagingen en knelpunten, inspireren elkaar met kansen en oplossingen.
VKKL en beweging.net organiseerden een workshop over samenwerking tussen organisaties om de actuele ‘struggles’ van gemeenten en vrijwilligersorganisaties rond maatschappelijke uitdagingen en vrijwillige inzet te trotseren.
Foto's
30.05.2023: praktijkbezoek BE Limburg
Op het programma:
- Kennismaking en duiding werking van beweging.net
- Een duurzaam kader voor burgerparticipatie in beleidsadvies
- GIRAFF project, samen met de buurt op een andere manier naar openbare ruimte kijken voor een gezonde, sociale en groene leefomgeving.
- De werking en het bereik van burgerbudgetten en burgerparticipatie vanuit lokale besturen. In gesprek met participatieambtenaren van Genk en Pelt.
- Ervaringen van een burgerinitiatief via burgerbudgetten, de mobiele Fietsbieb.
- Ronde tafel sessies over het inclusief en representatief betrekken van burgers bij inspraak en/ of cocreatie.
Een vliegende start voor ons People To People project! Tevreden om onze projectpartners en netwerk uit de Euregio te mogen ontvangen in Casino Modern, Genk.
Boeiende open uitwisselingen over kansen en uitdagingen van adviesraden, burgerbudgetten, het #Giraff project, een mobiele versie van de Fietsbieb, …. We bouwen de komende maanden verder aan nog leerrijke momenten!
De presentaties vind je via de linken in de tekst hierboven!
Foto's
Over dit project
‘Connected Communities - Burgerparticipatie, van inspraak tot cocreatie’ is een project van Beweging.net Limburg, samen met Stichting Spil in de Wijk (NL), Vereniging Kleine Kernen Limburg VKKL (NL), Burgerkracht Limburg (NL), Ländliche Gilden (OSTBE) en UHasselt (BE), .
Een Interreg Euregio Maas-Rijn People To People project, met de steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.
