De Europese Unie en de Verenigde Staten voeren onderhandelingen over een allesomvattend vrijhandelsakkoord: het TTIP. De EU ziet er een kans in om Europese bedrijven betere toegang te verschaffen tot de Amerikaanse markt. De Amerikaanse grote firma's willen voornamelijk de strenge Europese regels naar beneden toe nivelleren.De ongerustheid over de inhoud van de handelsakkoorden groeit. In Brussel vond in oktober 2015 een eerste betoging plaats, ook in andere Europese steden kwamen al mensen massaal op straat. Een online petitie tegen TTIP werd ondertekend door bijna 3,5 miljoen mensen. Er is een nieuwe betoging gepland in Brussel op dinsdag 20 september. Bart Reyns (ACV Oost-Vlaanderen) en Eddy Noens (CM Waas en Dender), vertellen waarom we daar massaal aanwezig moeten zijn.
Wat is TTIP en wat is CETA?
Bart: ‘TTIP staat voor Transatlantic Trade and Investment Partnership. Over TTIP wordt sinds 2013 in het diepste geheim onderhandeld tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten. Het handelsverdrag geeft transnationale ondernemingen een ongekende invloed op het politieke besluitvormingsproces. De gesprekken rond TTIP zijn nog niet helemaal afgerond. CETA is de afkorting van Comprehensive Economic and Trade Agreement. Het is een akkoord over vrije handel met Canada. CETA is eigenlijk al ondertekend maar nog niet definitief goedgekeurd door het Europese Parlement. Met deze twee handelsakkoorden wil de Europese Unie na de financiële en economische crisis weer groei en banen creëren.’
Hoe zijn deze handelsakkoorden ontstaan?
Eddy: ‘In de Europese Unie gelden vaak andere regels dan in de VS. Dit zou voor ‘handelsbelemmeringen’ zorgen. Gestimuleerd vanuit het bedrijfsleven wil men daarom dezelfde standaarden invoeren. Op zich is daar niets mis mee, ware het niet dat vooral de bestaande Europese regelgeving wordt afgezwakt, onder andere op vlak van sociale bescherming, milieu en volksgezondheid. Een veel gebruikt voorbeeld is de zogenaamde ‘chloorkip’. Kippen die in de VS geslacht worden, mag men door een chloorbad halen zodat ze van alle ziektes ontdaan zijn. In Europa mag dat niet: als een kip ziek is, wordt ze niet gegeten. Met het TTIP-verdrag zou dit wel eens kunnen veranderen … Waarnemers vrezen dat de EU de soepelere, maar vaak onveiligere, regels uit de VS zal moeten overnemen.’
Bart: ‘De onderhandelingen tussen de EU en de VS gebeuren in de grootste geheimhouding. De teksten zijn enkel in te kijken door Europarlementairen onder strenge bewaking, zij mogen slechts één hoofdstuk inkijken. Het enige wat we tot nu toe van TTIP kennen, zijn we te weten gekomen via lekken van mensen die de teksten konden inkijken. De onderhandelingen en de teksten zijn dus allesbehalve transparant.’
Een vrijgeleide voor multinationals
Er is heel wat kritiek op TTIP en CETA. Terecht?
Bart: ‘Mensen die dagelijks met deze materie bezig zijn, drukken ons met de neus op de feiten. Professor De Ville van de UGent zei op een studiedag bij LBC-NVK (bediendencentrale ACV, nvdr.) enkele weken geleden het volgende: Na het sluiten van grote handelsverdragen is er nooit echt vooruitgang geweest voor de werkenden. Er komt meer en meer verzet van vakbonden, maar ook van milieubewegingen, landbouworganisaties, kmo’s, enz. TTIP wordt algemeen aanzien als een vrijgeleide om zonder al te veel regels multinationals hun zin te laten doen, waarbij elke vorm van ‘tegenwerking’ door staten via een dubieus tribunaal (het Investment Court System, nvdr.) wordt afgeschrikt. Bedrijven kunnen staten aanklagen als zij denken dat beslissingen van die staten hun winsten bedreigen. Oók wanneer dit beslissingen zijn over milieubescherming, werknemersrechten of zelfs maatregelen die genomen worden om de volksgezondheid te beschermen. Bedrijven zouden bij dit tribunaal terechtkunnen om torenhoge schadevergoedingen te eisen, zoals dat nu al gebeurt in de VS.’
Ook CM is op haar hoede voor TTIP en CETA?
Eddy: ‘De onderhandelingen over TTIP hebben er al voor gezorgd dat alle Belgische ziekenfondsen een gezamenlijk standpunt hebben opgemaakt en overgemaakt aan de politiek. We willen dat de sociale zekerheid buiten het verdrag valt: gezondheid en sociale bescherming mogen niet opgeofferd worden voor het economische belang. Want dan zouden grote commerciële spelers toegang krijgen tot een markt die gebaseerd is op solidariteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid. Dan staat de deur open voor een privatisering van het systeem en een gezondheidszorg op twee snelheden. En we zien nog meer gevaren op ons afkomen op vlak van gezondheid. TTIP zou er ook toe kunnen leiden dat multinationals het preventiebeleid van nationale overheden aanvallen, omdat dit een negatieve impact kan hebben op hun financiële resultaten. Regeringen zullen in de toekomst twee keer nadenken bij het introduceren van gezondheidsbevorderende maatregelen zoals bv. de suikertaks of een rook-ontmoedigingsbeleid. De farmaceutische lobby rekent op minder strenge voorwaarden voor de online verkoop van geneesmiddelen en aan de patiënt gerichte reclame voor geneesmiddelen op voorschrift. Amerikaanse producenten willen het strikt gereglementeerde terugbetalingsbeleid van geneesmiddelen ondermijnen.’
Hoog tijd voor actie dus?
Bart: ‘Er is een betoging gepland in de Europese wijk in Brussel op dinsdag 20 september. En we moeten daar massaal aanwezig zijn! Omdat TTIP een aanslag is op onze vrijheid en vooral op onze sociale bescherming! En dat kunnen we niet zomaar laten passeren.’
Ben jij door deze korte en vluchtige blik op TTIP geprikkeld? Wil je meer weten? Wil je graag deelnemen aan de betoging op 20 september? Neem dan contact op met Bart Reyns: , tel 09 265 42 90 of met Eddy Noens: , tel 03 760 38 11. De petitie kan je nog steeds tekenen op www.11.be.
