De UITPAS is een initiatief waarbij kansarme deelnemers maar 20% van de inschrijvingskost voor een initiatief moeten betalen. Tijdens een intern debat bij beweging.net over de UITPAS viel het ons op dat nogal wat lokale sociaal-culturele organisaties twijfelen om in te stappen. Ze merken dat de kosten vooral sterk doorwegen voor lokale verenigingen die veel kansarme vrijwilligers aantrekken. Orry Van de Wauwer (CD&V) stelde hierover een parlementaire vraag aan Minister Jambon.
Dankzij de UITPAS betalen kansarme deelnemers bij de aangesloten verenigingsinitiatieven slechts 20% van de inschrijvingsprijs. De overige 80% wordt betaald door de vereniging zelf en de lokale overheid. Dat is natuurlijk mooi, toch twijfelen al te veel organisaties die heel wat kansarmen hebben onder de deelnemers om in te stappen en dat is spijtig.
De reden is de volgende: organisaties proberen de prijzen meestal voor alle deelnemers zo laag mogelijk te houden. De regeling waarbij ze 40% of meer van het inschrijvingsgeld laten vallen voor kansarme deelnemers weegt vooral zwaar door bij die organisaties die net veel deelnemers uit deze doelgroep hebben. Dat doet hen twijfelen om in te stappen.
Toch bestaan er ook vandaag al goede voorbeelden van gemeenten die hier een mouw aan proberen te passen. Orry Van de Wauwer: “Er bestaan een aantal good practices. In de regio Gent bijvoorbeeld – en dat is sinds de invoering ook overgenomen in andere regio’s – hebben ze een subsidiereglement met tegemoetkomingen daaraan. Wanneer er meer dan 5 procent leden deelnemen aan kansentarief, vervalt de derving vanuit de vereniging en staat de lokale overheid in voor de volledige derving.”
Minister Jambon gaf in zijn antwoord in de commissie cultuur aan dat hij de tijd rijp acht om de UITPAS grondig te evalueren. De resultaten van deze uitgebreide evaluatie kunnen dan omgezet worden in eventuele acties in de beheersovereenkomst met Publiq voor de periode erna, 2026 tot 2030.
Maar er is geen reden om als gemeente die periode af te wachten. Gemeenten kunnen ook vandaag al kiezen om dit euvel te voorkomen en hun lokale verenigingen ten volle stimuleren om deel te nemen aan de UITPAS.
Nood aan meer inspirerende voorbeelden om de UITPAS aantrekkelijk te maken voor organisaties met kansarme deelnemers? Neem contact op met nele.dewachter@beweging.net.
