De Engelse media trokken vorige week aan de alarmbel: dagelijks sluiten 4 pubs hun deuren. Landelijke gemeenschappen zien hun enige ontmoetingsplaatsen verdwijnen. Een fenomeen dat we in Vlaanderen al enkele jaren kennen. De traditionele dorpskroeg heeft het ook hier al vele jaren moeilijk.
Ik herinner me hoe ik als kind ’s zondags na de mis mee mocht met pa en ma naar de Veldkets, het duivenmelkersrijk. De cafébaas wist: voor ma haar filterkoffie, pa zijn Cristalleke en ik en mijn zus een gele Colibri. Rond ons galmde het café van verhalen over God en goed, politiek, voetbal en de duiven natuurlijk.
Het bruisend dorpsleven situeerde zich in verschillende dorpscafés waar sanseveria’s voor het raam stonden, een pintje niet meer dan 1,00 euro kostte en men samen naar de voetbal keek. Men keek er vreemd naar nieuwkomers, maar ook zij werden snel begraven onder verhalen.
In de loop der jaren zijn onze volkscafés hun sociale functie kwijtgeraakt. Het rookverbod werd geïntroduceerd. Jongeren trokken naar de stad. Een bierpomp en een koffiezetapparaat waren niet genoeg meer. Veel cafés waagden zich aan “de cuisine”: van microgolfpasta’s tot scampi’s op Oostendse wijze. De oude volkscafés verloren de strijd en sloten stuk voor stuk.
Drinken kan nog, maar praten is gedaan. In brasseries, stadscafés, internetcafés, partycentra en koffieshops is van echte sociale ontmoeting tussen dorpelingen nog weinig sprake. Ze zijn gericht op specifieke groepen, niet meer op de “buurtmensen”.
Dat lijkt nu te veranderen. Met de aankondiging van de witte kassa trekken ook deze zaken nu aan de alarmbel. Terwijl ze dreigen met sluitingen, ontslagen en hogere prijzen, ontmoeten buren, vrienden en kennissen elkaar op eenvoudige buurtfeestjes, in keukens, bij de buurvrouw in de tuin, zelfs op een doordeweekse donderdagavond.
Zien we de geboorte van “nieuwe” volkscafés? Waar de buurt elkaar ontmoet, waar het bier gedeeld wordt en de thermoskoffie regelmatig bijgepompt wordt? Laten we het hopen. Geen ristretto op een zilverkleurig schoteltje meer, maar gezellig roddelen en aan een geïmproviseerde toog samen de wereld beetje bij beetje verbeteren.
Carien Neven
secretaris beweging.net Limburg
