‘Voor landbouw is er maar één weg: die van verdere verduurzaming’
Staat de mens nog centraal in ‘People, Planet, Profit’? Dat is het thema van de zomeruniversiteit van beweging.net Limburg die eind augustus plaatsvindt. Als voorsmaakje voor de namiddag over landbouw, voeding en ecologie laten we nu al twee sprekers aan het woord.
Professor Maïka De Keyzer en minister Jo Brouns zijn beiden te gast op de Zomeruniversiteit op 28-29-30 augustus
Professor Maïka De Keyzer schreef onlangs het boek ‘Tot de bodem’, waarin ze een eerste aanzet biedt voor een coherent en progressief landbouwbeleid voor Vlaanderen. Jo Brouns, minister van Werk, Economie, Innovatie en Landbouw in de Vlaamse regering reageert hierop met zijn toekomstvisie voor de Vlaamse landbouw.
Laten we starten met de vraag die ook het uitgangspunt van onze Zomeruniversiteit is. Staat de mens centraal in de landbouw?
Professor Maïka De Keyzer: ‘Volgens het Brundtlandrapport uit 1987 bestaat een duurzaam model uit drie pijlers: sociale noden, economische ontwikkeling en ecologische duurzaamheid. Momenteel gaat het niet goed met de economische en sociale pijlers. Armoede is een reële dreiging voor veel boeren in Vlaanderen. Seizoenarbeiders blijven te afhankelijk van slechte contracten. Het huidige voedselsysteem waarbij de markt en monopolievorming voedsel goedkoop heeft gemaakt, en de kosten van boeren de hoogte in schieten, leidt tot een prijzentang die onhoudbaar is.’
‘Een duurzame uitweg voor dat probleem is om ons Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid te hertekenen en nieuwe handelsovereenkomsten te sluiten. Boeren moeten een eerlijk en voldoende hoog inkomen kunnen verdienen met hun producten zonder afhankelijk te zijn van inkomenssteun.’
Minister Jo Brouns (CD&V): ‘Mijn eerste daad als minister van landbouw was het voorstellen van het actieplan voor meer mentaal welzijn voor onze landbouwers. Hun meest gehoorde klachten zijn de steeds complexere en veranderende regelgeving, een gebrek aan maatschappelijke waardering en onvoldoende financiële zekerheid en loon naar werken door moeilijke prijsvorming. Bij iedere beslissing die we nemen moet de toets er zijn of we geen extra onzekerheid en stress creëren.’
De landbouw staat steeds meer onder druk in Vlaanderen. Welke rol speelt de landbouw in de strijd tegen klimaatverandering?
Prof. Maïka De Keyzer: ‘Als het ecosysteem achteruitgaat, heeft dat grootschalige gevolgen voor onze maatschappij. Hoewel andere sectoren zoals de industrie, mobiliteit, bouwsector en wereldhandel ook een invloed hebben op ons ecosysteem, blijft onze landbouw een bepalende sector. Het is daarom noodzakelijk om een landbouwsysteem te ontwikkelen dat binnen de planetaire grenzen blijft. Gemorrel aan de marges zal daarbij niet volstaan.’
Minister Jo Brouns: ‘Boeren zijn absoluut de frontsoldaten in de strijd tegen klimaatverandering. Niemand ondervindt de gevolgen zwaarder dan zij. Fruittelers worden bijvoorbeeld steeds meer met extreme weersomstandigheden geconfronteerd. Toch is ook hier alweer het beeld dat men van bovenaf allerlei plannen maakt, zoals de Natuurherstelwet, maar dat de boer op het terrein met de gevolgen zal worden geconfronteerd. Het creëert een beeld waarbij de Vlaamse boer ziet hoe zijn collega’s in Spanje of Italië worstelen met extreme droogte en hier gronden die bij de meest productieve van Europa behoren actief uit productie gehaald worden. Die strategische autonomie uit het oog verliezen, komt neer op een herhaling van de kernuitstap.’
Hoe kijk je naar de toekomst van onze landbouw?
Prof. Maïka De Keyzer: ‘Als we de verhouding tussen ecologie, sociale noden en economische ontwikkeling in balans willen brengen, zal er heel wat moeten veranderen. Niet alleen de prijs van voedsel, maar ons geheel voedselsysteem. De vraag naar veevoeder brengt een waterval aan negatieve effecten teweeg voor de landbouw, ecologische duurzaamheid en voedselsoevereiniteit in het Globale Zuiden. Een reductie van de veestapel is onvermijdelijk.’
Minister Jo Brouns: ‘Ik blijf geloven dat er voor onze landbouw maar één weg is: die van de verdere verduurzaming. Maar onze landbouwers worden nu dikwijls als boeman aangewezen. Nochtans zijn er op vlak van duurzaamheid al forse inspanningen geleverd. De stikstofuitstoot en het pesticidegebruik is sinds de jaren 90 gehalveerd, de waterkwaliteit is in de metingen van de VLM met 50 % verbeterd. Natuurlijk is het werk nog niet af, maar doemberichten werken demotiverend voor de landbouwers en hebben eerder een negatief effect.’
Benieuwd naar wat Professor Maïka De Keyzer en minister Jo Brouns nog meer te vertellen hebben?
Zij zijn beiden te gast op onze Zomeruniversiteit eind augustus.
Klik hier voor meer info.
