Kosten voor energie nemen maandelijks een hele hap uit het gezinsbudget. Vanzelfsprekend dat steeds meer mensen investeren in zonnepanelen of renovatiewerken uitvoeren om energie te besparen. Deze maatregelen hebben nog talrijke andere voordelen: de impact op het milieu, een betere luchtkwaliteit door betere ventilatiesystemen, het verminderen van eventuele schimmelvorming hetgeen weer een goede invloed heeft op de gezondheid, enz.
Bekijk ook het filmpje onderaan dit artikel.
Waar het schoentje wringt
Toch is dat niet voor iedereen weggelegd. Voor de huurders zijn de mogelijkheden iets beperkter om te besparen op energie en dus ook op hun uitgaven hiervoor. Voor de sociale huisvestingsmaatschappijen (SHM) is zo’n energiebesparende renovatie zeer duur en het wettelijke systeem van de huurprijsberekening houdt slechts beperkt rekening met de kwaliteit van de woning. De huidige regelgeving maakt het onmogelijk om de investering te recupereren. De kostprijs wordt gedragen door de sociale huisvestingsmaatschappij. De ‘winst’ is voor de huurders, hetgeen voor hen zeker een goede zaak is.
Split-incentive is de oplossing
De SHM’s vragen al even aan de Vlaamse regering om dringend het ‘split-incentive’-model voor investeringen in zonnepanelen en andere hernieuwbare energie mogelijk te maken.
Carien Neven (voorzitter SHM Cordium): “Concreet wordt de investering dan meebetaald door een deel van de bespaarde energiekost. Wat overblijft, is nog steeds winst voor de huurder. Hierdoor is zo’n renovatie niet verlieslatend voor de SHM. Er zijn alleen maar winnaars bij dit systeem: de huurder, de verhuurder en de hele samenleving in de vorm van duurzaamheid.
Het split-incentive-idee staat al 2 jaar in de beleidsbrief van de minister van Wonen. Het is dan ook verbazend dat een aanpassing nog steeds niet doorgevoerd is.”
Volgens de Vereniging van Vlaamse Huisvestings-maatschappijen kunnen op korte termijn minstens 20.000 sociale woningen uitgerust worden met zonnepanelen als de regelgeving in orde is. Waar wacht men nog op?
Proeftuin Ecoren renoveert vier woningen op 20 dagen
Verschillende Sociale Huisvestingsmaatschappijen, waaronder Cordium cvba, wachtten alleszins niet op de regelgeving om ondertussen al energierenovaties uit te voeren.
Alain Bielen (directeur Cordium): “Eén van de uitdagingen is om sociale huurwoningen bijna-energieneutraal (BEN) te maken zonder onze huurders te laten verhuizen tijdens de werken. Het verplicht tijdelijk verhuizen heeft namelijk een grote financiële impact voor de sociale huisvestingsmaatschappij. Maar ook voor de huurder betekent zo’n verhuis een bijkomende financiële kost met bovendien nog andere ongemakken.
Met het innovatief proefproject ‘Ecoren’ ontwikkelden we een concept voor energierenovaties in woningen die tijdens de werken bewoond blijven. Dit werd in 2017 uitgevoerd in Munsterbilzen in vier van onze woningen. De volledige renovatie werd bovendien uitgevoerd op 20 dagen tijd waardoor de overlast voor de bewoner zeer beperkt is gebleven.”
Bewoners betrekken
Om alle kennis te bundelen werkte men samen met de bedrijven op het terrein en de kenniscentra. Dit zowel voor technische ondersteuning door het uitvoeren van proeven en geven van adviezen, als ook op sociaal vlak om de bewoners met raad en daad bij te staan. Deze kennis kan nu verder verspreid worden ter ondersteuning bij toekomstige gelijkaardige projecten.
Carien: “Een goede communicatie met de bewoner is een noodzaak. Bewoners werden betrokken bij het hele renovatieproces. Ze bezochten bijvoorbeeld op voorhand de productie van de prefabricatie van hun eigen woning, ontvingen duidelijke informatiefiches en er was een noodlijn beschikbaar. Mits een kleine aanpassing in de regelgeving zouden we veel meer huizen kunnen aanpassen, een win-win-win -een triple win- voor alle betrokkenen.“