Persbericht CM 23 juni 2014

De prijs van sommige geneesmiddelen is de voorbije jaren gedaald, maar nieuwe maatregelen zijn nodig om de markt te doen evolueren naar optimale prijsniveaus. CM stelt voor om een sluismodel in te voeren waarbij producenten zich na een aanbesteding kunnen aansluiten bij een optimale basisprijs. Het is een centraal element in een nota over innovatief geneesmiddelenbeleid, waarmee CM de lijnen uitzet voor de komende legislatuur.

Ondanks de prijsdaling van bepaalde geneesmiddelen, blijven de prijzen van sommige geneesmiddelen te hoog, zelfs nadat het patent vervallen is en de producenten hun investeringen in onderzoek en ontwikkeling al hebben terugverdiend. Een voorbeeld is de cholesterolverlager Zocor®, die na het vervallen van het patent in 2003 in prijs verlaagde van 184 naar 123 euro, maar blijkbaar de vijf jaar nadien nog verder kon dalen tot 31 euro. Dan is het maar de vraag waarom de producent de prijsdaling van 75 procent niet sneller doorvoerde. De vraag stellen is ze beantwoorden.

Volgens CM moet de overheid dan ook veel actiever werken naar een optimaal prijsniveau, betaalbaar voor de overheid en de patiënten en eerlijk voor de producenten. Het ziekenfonds werkte hiervoor het sluismodel uit voor groepen geneesmiddelen met veel opvolggeneesmiddelen (me too's: gelijkaardige geneesmiddelen dan het gepatenteerd middel, zonder echte meerwaarde, maar wel met een nieuw patent), zoals de cholesterolverlagers, antidepressiva en bloeddrukverlagers:

• De overheid schrijft een aanbesteding uit voor een bepaalde klasse geneesmiddelen. Ze bevat gedetailleerde richtlijnen over de volumes, sterktes en verpakkingsgroottes die nodig zijn en vermeldt de maximumprijs.
• Producenten van geneesmiddelen kunnen zich inschrijven en geven daarbij hun vraagprijs aan. De sluis gaat toe.
• De laagst aangeboden prijs wordt vastgesteld als optimaal basistarief.
• De concurrentie tussen de producenten in de sluis kan beginnen spelen: de producenten moeten hun prijs verlagen of uit de sluis stappen (waardoor ze dus geen terugbetaling krijgen). Zij die hun prijs aanpassen, hebben voor een periode van drie tot vijf jaar de garantie van terugbetaling aan een vaste prijs met een gegarandeerd volume.

Op basis van de ervaring met een gelijkaardig systeem in Duitsland schat CM dat de ziekteverzekering op die manier enkele honderden miljoenen kan besparen, geld dat hard nodig is voor de terugbetaling van echt innovatieve geneesmiddelen. Het sluismodel is een vooruitgang tegenover het in ons land nooit helemaal doorgevoerde kiwi-model, omdat de beschikbaarheid van medicatie nooit in het gedrang kan komen.

CM vindt ook dat die echt innovatieve geneesmiddelen meer moeten gestimuleerd worden. Voor nieuwe en vaak dure kankergeneesmiddelen is de therapeutische meerwaarde en veiligheid evenwel niet altijd duidelijk in het begin en bepleit CM een systeem van terugbetaling onder voorwaarden waarbij ook de industrie een deel van het risico op zich neemt. Voor een periode van drie tot vijf jaar is er dan terugbetaling, maar moet de producent ook de geclaimde meerwaarde bewijzen. Als dit lukt, heeft de patiënt snel toegang tot het innovatief geneesmiddel. Als het niet lukt, volgt er een prijsdaling en moet de producent de onverantwoorde meeruitgave terugbetalen aan de ziekteverzekering. CM denkt hierbij aan een reeks nieuwe diabetesgeneesmiddelen waarvan de meerwaarde nog onduidelijk is, maar die momenteel wel al terugbetaald worden.

Tot slot wil CM ook meer types geneesmiddelen in ziekenhuizen forfaitariseren. Dat systeem geeft de ziekenhuizen een vaste vergoeding voor geneesmiddelen op basis van de gemiddelde nood bij die ziektebeelden, in plaats van op basis van het werkelijke verbruik. Meer geneesmiddelen toedienen wordt dan niet meer gestimuleerd. Ziekenhuizen met doelmatig geneesmiddelengebruik worden beloond. De vrijgekomen middelen worden geherinvesteerd in klinische farmacie in de ziekenhuizen, waardoor de ziekenhuisapotheker terug meer op de afdelingen komt en de zorgkwaliteit stijgt.

Deze elementen maken deel uit van een omvattende nota waarmee CM richting wil geven aan het geneesmiddelenbeleid van de volgende legislatuur. De betaalbaarheid en kwaliteit van medicatie voor patiënten was daarbij een belangrijke zorg, maar ook de toegankelijkheid van nieuwe medicatie en een eerlijke prijs voor de producenten werden mee in rekening genomen.

Meer info: Bram Swaerts, persverantwoordelijke CM, 0486 91 12 25