Het coronavirus heeft ons leven grondig door elkaar geschud. Mensen hunkeren naar een houvast. Talrijke verenigingen zochten al van bij het begin van de ge-zondheidscrisis naar creatieve alternatieven om die houvast te bieden. En ook vandaag bieden ze kansen tot veilige ontmoetingen en ontspanning.

Toen op 13 maart de lockdown werd afgekondigd, betekende dat ook dat jeugdverenigingen, sportclubs en sociaal-culturele organisaties de deuren moesten sluiten. Allemaal organisaties waarvan de werking gebaseerd is op elkaar ontmoeten en in verbinding staan met elkaar. Voor sommige organisaties kwam de moeilijke boodschap dat ze zouden moeten stoppen zelfs al iets vroeger.

Telefoon van Marc Van Ranst

‘Al op 9 maart kregen we een telefoontje van epidemioloog Marc Van Ranst met de dringende vraag om al onze activiteiten stop te zetten’, vertelt Mieke Peeters van OKRA. ‘Dat was, op zijn minst gezegd, even schrikken. Maar hij klonk heel serieus en dus hoefden we niet lang na te denken. Op 10 maart namen wij al de beslissing om al onze activiteiten te annuleren.’

Zodra de officiële lockdown werd afgekondigd, volgden uiteraard ook alle andere verenigingen. Wat volgde was een korte periode van bezinning, maar al snel werden alternatieven ontwikkeld.

Creatieve oplossingen

‘We maakten de reflex om een aanbod aan activiteiten te voorzien die je als individu of met je beperkte bubbel kon doen’, herinnert Heidi De Smedt van Pasar zich. ‘De nadruk kwam vooral te liggen op buitenactiviteiten dicht bij huis. Wandelingen en fietstochten delen, bijvoorbeeld.’ Maar er werd ook ingezet op nieuwigheden. Zo ontwikkelden zowel Pasar als kwb zoektochten in de meest uiteenlopende thema’s. ‘Wandel- en fietszoektochten, dat zijn eigenlijk vergeten klassiekers’, glimlacht Jochen Szkilny van kwb. ‘In 110 lokale afdelingen kon je afgelopen zomer als gezin of als bub-bel een leuke zoektocht doen. Een raadselzoektocht, een tocht gebaseerd op foto’s uit de oude doos, zoektochten op maat van gezinnen, enzovoort.’

Betrokkenheid en nabijheid

Een ruime waaier van activiteiten dus, maar ook de betrokkenheid bij de organisatie werd niet uit het oog verloren. In een periode waarin afstand houden centraal stond, werd ingezet op nabijheid. ‘We trokken met een caravan door Vlaanderen om mensen in kleine groepen, en in de buitenlucht, op verhaal te laten komen’, verduidelijkt Kristel Jappens van Femma. ‘Mensen opnieuw bij elkaar brengen, rekening houdend met alle veiligheidsvoorschriften, dat was deze zomer heel belangrijk.’

En vanuit de overtuiging dat elk klein gebaar telt, werden door verschillende organisaties kaartjes verstuurd naar leden en vrijwilligers. ‘Om hen een hart onder de riem te steken of om duidelijk te maken dat we er nog altijd voor hen zijn’, aldus Kristel Jappens. ‘En om onze leden, die bij de meest kwetsbaren horen, niet te laten verglijden in eenzaamheid, organiseerden we ook telefooncir-kels’, vertelt Johan Tourné van Samana.

Als organisatie bijgeleerd

‘Het was ook een periode waarin we als organisatie veel hebben bijgeleerd’, gaat Johan Tourné verder. ‘We ontdekten veel sneller dan verwacht de vele digitale mogelijkheden en stapten over naar online en hybride vergaderen. En we ontwikkelden ook webinars, lezingen die de mensen thuis via hun computer kunnen volgen.’

‘De digitale wereld heeft ook onze verbondenheid goed ondersteund’, vult Kristel Jappens aan. ‘Op www.femmamaakthet.be staan honderden leuke doe-het-zelf activiteiten, recepten en uitstapjes. In onze Facebook­groep femmamaakthet deelden honderden vrijwilligers op hun beurt hoe zij bleven verbinden met hun leden. Het aantal actieve mensen op Facebook nam enorm toe.’ ‘Dat zagen wij ook’, stemt Jochen Szkilny in. ‘We maakten op onze Facebook­pagina reclame voor onze veilige activiteiten. Via die weg leerden veel nieuwe mensen kwb kennen en namen ze deel aan wandelingen en zoektochten.’

Belangen behartigd

De inzet van onze organisaties situeerde zich niet alleen op het vlak van activiteiten. Er werd ook hard inhoudelijk gewerkt. ‘OKRA heeft fel gereageerd op het feit dat mensen werden gediscrimi-neerd op basis van hun leeftijd’, zegt Mieke Peeters. ‘Dat heeft gehoor gekregen. We werkten daarvoor ook goed samen met andere ouderenorganisaties en de Vlaamse Ouderenraad. Ook voor de komende periode zullen we erover waken dat kwetsbaar niet zomaar vertaald wordt naar 55-plus.’

Plannen in duigen

Toch konden we er niet omheen dat enkele activiteiten onherroepelijk werden geannuleerd. Vooral de reizen die door verschillende organisaties en door bijvoorbeeld Govaka&Pasar en Samana georganiseerd worden, moesten eraan geloven. ‘Met uitzondering van een fietsvakantie in Nederland en een wandelvakantie in Oostenrijk annuleerden we al onze groepsreizen’, getuigt Kurt Jans-sens van Govaka&Pasar. ‘Vandaag is het heel moeilijk om uitspraken te doen over wat ons te wachten staat. We hopen natuurlijk op een mooi voorjaarsseizoen, maar we moeten de evolutie van het virus afwachten.’

Vandaag: continu opvolgen en afstemmen

Wat we dus zeker kunnen besluiten is: de verenigingen volgen alle ontwikkelingen op de voet op en stemmen hun activiteiten voortdurend af op wat veilig kan en mag. Ook voor het najaar staan al heel wat projecten en activiteiten in de steigers: griezeltochten en een online Sinterklaas-beleving van kwb, veilige naaiateliers en kookdemonstraties bij Femma, webinars en cursussen bij Samana, wandel- en fiets­tochten en zoektochten met Pasar, kleine lokale bijeenkomsten van OKRA. En wie weet wat ze nog allemaal uit hun creatieve kokers toveren. De sociaal-culturele verenigingen zijn klaar voor de relance.

>>> Op de websites van de verenigingen kun je het huidige aanbod raadplegen en nalezen hoe ze alle veiligheidsmaatregelen toepassen: www.okra.be, www.femmamaakthet.be, www.icvzw.be, www.samana.be, www.pasar.be, www.kwb.be, www.govaka.be