In Kortrijk kreeg het project Luchtpijp al stevig voet aan de grond. ‘Het idee is eenvoudig: enkele inwoners van Kortrijk kregen in 2023 een fijnstofmeter die ze aan hun gevel konden bevestigen om de luchtkwaliteit in hun straat of buurt te monitoren’, legt Anthony uit. ‘Het is een samenwerking van beweging.net, gemeente Kortrijk en CM Gezonde Buurt.’
Katrien vult aan: ‘Door burgers actief te betrekken, krijgen we niet alleen een beter beeld van de situatie, maar maken we hen ook bewust van de impact van luchtvervuiling. Op die manier hopen we het onderwerp op de politieke agenda te zetten.’
Bezorgdheid en bewustwording
Waarom engageren mensen zich om fijnstof te meten? Anthony: ‘Bij veel deelnemers speelt nieuwsgierigheid, maar ook oprechte bezorgdheid. Fijnstof is namelijk niet onschuldig. Het wordt in verband gebracht met ernstige gezondheidsproblemen zoals hart- en vaatziekten, astma en zelfs kanker.’
De eerste resultaten van Luchtpijp bevestigen wat velen al vermoedden: fijnstof is overal. ‘Mensen verwachten vervuiling in de stad, bijvoorbeeld langs drukke verkeerswegen. En inderdaad, daar zien we hoge concentraties’, zegt Katrien. ‘Maar wat veel mensen verrast, is dat ook landelijke gebieden niet vrij zijn van fijnstof. De wind voert vervuilde lucht aan, waardoor ook rustige dorpen met hoge concentraties te maken krijgen.’
De rol van kunst
Naast meten en bewustmaken, speelt ook kunst een rol in dit verhaal. ‘We willen niet alleen cijfers en feiten delen, maar ook op een creatieve manier de impact van luchtvervuiling tonen’, zegt Anthony. ‘Daarom organiseren we in november 2025 een tentoonstelling in Kunsthuis De Pestel in Kortrijk. We roepen kunstenaars op om werk in te zenden rond het thema Fijnstof en de invloed op de gezondheid.’
Kunstenaars uit Kortrijk en omstreken kunnen zich nog tot 15 april 2025 kandidaat stellen. ‘We zoeken originele, eigenzinnige werken die het thema op een frisse manier benaderen. Dit is een kans om niet alleen kunstliefhebbers, maar ook beleidsmakers en burgers te bereiken’, aldus Katrien.
Wil jij meedoen?
Wil je deelnemen aan de tentoonstelling? Schrijf je in vóór 15 april 2025 en maak kans om geselecteerd te worden.
Meer weten? Ga naar www.luchtpijp.be/tentoonstelling. Voor verdere vragen kan je contact opnemen via fijnstof.kortrijk@cm.be.
Tekst Cynthia Bulteel
Foto Anthony Vandebuerie, voorzitter van bewegingspunt Kortrijk, en Katrien Voet, CM-netwerkcoördinator, over het project Luchtpijp // © Mia Vandecasteele
